Häälich Òòwend
(Heinz Bernard)
Adwend! Weihnachden! Zwaaij Werda, voll medd A:innarungen. Scheen A:innarungen aus da Jugendzeid, schlechd Ainnarungen aus da Griechszeid.
Wie wòòa dad dann noch friija, vòòa 50 – 60 – 70 Jòòa?
„ Häälich Oowend“, dad wòòa enn Zaubaword. Mija wòòaren inn den Daan vòòadraan d´ beschd Kinna vann da Welld. Mija hann alles g´mach òòhne g´hääschd s´wijaren, unn jee näggschda da häälich Òòwend kumm iss, desdo braava wòòaren mija. D´ Weschbidd iss schunn middes bei Zeiden in d´ Kich g´schdelld wòòad, edd wòòa so richdich häämlich. Vamm Òòwen sinn enn paa Dibba medd heiß Wassa in d´ Bidd g´schudd unn medd kaldem Wassa vamischd wòòad, bis dassed graad richdich wòòa fòòa s´ baden. Ääna nòòm annan, dea Glänschd s´easchd, sinn ma nòòennanna in dad sellwich Wassa in da Bidd kumm. Wenned Wassa kald wòòa, issed uffg´filld wòòad unn dea Dregg iß imma abg´schebbd wòòad. Wenn mija Kinna g´baad wòòaren, dann sinn ma riwwa bei d´ Mudda g´schiggd wòòad, weil d´ Mamma unn da Pabba sich jo aach hann misden weschen. Wenn edd dann schdoggdung:gel wòòa, simma geruuf woòòad, unn ma sinn dann ganz ängschdlich riwwagang.
Inn da Kich wòòared scheen waarm, kään Lichd had g´brannd, nua d´ Òòwendiija had uffg´schdannn unn dad flaggrich Lichd had ann d´ Wänn so koomisch Schadden geworf. Gedichdcha hamma g´saad unn Lidda g´sung:
„Christkind komm in unser Haus,
leer dein goldig Säckelchen aus,
stell den Esel auf die Mist,
daß er Heu und Hafer frißt.
Heu und Hafer frißt er nicht,
Zuckerplätzchen kriegt er nicht,“
Oder „Schdille Nachd, heilije Nachd.“ Iwwaräämmòòl harred imm Hausgang g´bimmeld. Edd Grischkindchin wòòa imm Haus, manchmòòl issed sogaa inn d´ Kich rinnkumm, enn wunnascheen Engelchin merrem lang:gen weißen Glääd, uff dem wo daudsend glään goldich Schdääacha g´gliddsadd hann, medd sillwaweissen Loggen unna goldich fungelden glään Groon um Kobb, medd goldijen Flidschen um Buggel, had uus iwwa d´ Kobb g´faa, enn Greiz uff d´ Schdiea g´mach unn ebbes g´saad, wadd - dad wääs eich haud noch nidd, so uffgereechd wòòa ich. Wie edd dann furd wòòa, had da Pabba d´ Schduwwendiija, die woo schunn 14 Daa zuug´schberrd wòòa, eich hann ald imma vasuuchd f`òòa durjedd Schlisselloch s´luun, hann awwa neischd g´sinn, uffg´mach unn g´saad:“ Kumma luun mòòl, ob edd och ebbes meddbraad had.“ Ganz ängschdlich simma riwwa unn sinn nimme ferdich wòòad medd luun. Edd wòòa enn ganz anna Lichd wie sunschd, nidd richdich hell, unn nidd richdich dung:gel. Ganz fein harred geròch, nòò G´bäggs, nòò Leefkuuchen unn nòò Wald. Imm Eggen harren Grischbaam g´schdannn, awwa nidd ääfach soon Tannenbaam, nää, richdich Kerzen hann draan g´brannd, unn die Flämmja hann bei jeedem Lufdzuuch g´flaggadd. Da ganz Grischbaam had voll g´hong:g medd sillwannen Schdanioolbläddcha, die woo aandauannd uffg´bliddsd hann. Dad wòòaren die aus d` Zigaredden-schachdeln. Wunnascheen vazierden Gloggen hann ija Lichd owwen ann d´ Degg gewòrf, ganz glään holzenen Figuuren sinn an d´ Zweijen hin unn hääja g´schaugeld, unn edd Zuggag´bäggs had geròch. Innamm Baam harren Gribbchin g´schdannn, unn die Ällann hann jedsd gewuschd, woo da Pabba die ledschd Daa imma hinfaschwunn wòòa, wenna vann da Schichd kumm iß. Aus Waxpabija harra enn Berchlandschafd gformd, had Haisja g´baschdeld unn enn richdijen Burren med Wassa drinn uffg´schdelld. Aus den glänen Finschdann vann den Hais:chan harred Lichd g´schimmad, unn iwwa da Grodd im Felsen drinn had enn Schdäären hell uff g´leichd. Die Grodd sellwa wòòa aleichd vanna ganz glään Schdall:lannda an da Degg. Enn wunnascheen Grischkindchin had inn da Wie uff Schdroo g´lee, Ochs unn Esel hanned waarem g´blosd, d´ Mudda Gorres had danneewen g´gnied unn ija Kind b´drachd, da Josef had am Kobbenn g´schdannn un had uff alles uffg´paßd. Uff den Weejen berchruff, die woo medd Sand b´schdraaud wòòaren, sinn d´ Hirden medd ihren Schääfcha zum Schdall gang. Jeeda hòdd ebbes um Aarem fòòa dad Glään, enn Lämmchin, enn Schòòffell, Woll, enn Dibbchin med Milch, unn dea glään Hirdenbuu hòrren Schbillzeich. Ganz hinnen im Eggen sinn ach die drei häälich Keenijen kumm. Mija sinn nidd ferdich wòòad medd luun, bis d´ Mamma g´saad had:" Willen dija nid luun, warred och meddbraad had?" Dann had s´ jeedem sein G´scheng:ga ginn: d´ Pubb vamm vòòarijen Jòòa hòdd nòmmòòl dad abbnen Bään draan unnen nau Glääd aan,- die Pubb wòòa fòòa allen drei Mädcha s´sammen - da ald Teddibääa hòdd nòmmòòl zwai naua Aauen aus Glasgnebb, - denen hadd dad Glännschd gried - enn sellwa g´schnidsden Audo aus Holz fòòa meich, unn fòòa jeeden ebbes Gläänes, enn Paa Schdrimmb, òrra enn Schaal, Fauschdhänndschen unn wadd ma so g´brauchd hòdd, unn nòmmòòl fòòa all s´sammen enn Tella voll G´bäggs unn Äbbel unn Bijaren unn Niss. Kääna had me and Naadessen gedengd, bis d´ Mamma geruuf had: „Kummen riwwa, sunschd bladds´n d´ Wirschdcha uff.“ Mija hann uus Schbillsachen medd an d´ Disch g´holl, uff dem woo enn groß Schussel medd Grumbasalaad, die woo medd Schbegg aang´mach wòòa, g´schdannn hòdd. D´ Mamma kunnd die so gudd machen. Ma hann g´beed unn dann geß. Awwa haud Òòwend wòòaren uus Gedang:gen nidd beim Essen. Nòòm Essen durfden ma noch enn half Schdunn uffbleiwen unn dann hamma mißden ind Bedd. Ma wòòaren iwwagliglich, seelich unn s´fridden. Ma kunnden d´ ganz Naad nidd richdich schlòòfen, weil ma imma an die scheen Sachen gedengd hann.
Da Hejepungd vann da religieesen Weinachdsfeija wòòa d´ Grischdmedd midden inn da Naad. Wemma dann z´rigg kumm sinn, hann mija noch äämòòl in d´ Schduff g´luud, ob noch alles an seinem Blädds leid unn sinn dann nòmmòòl ind gudd warem Bedd.
D´ ganz Naad hòdd d´ Kichendieja zua Schduff uffg´schdannn, unn die wòòa scheen waarem, ma kunnd sich gudd drinn uffhallen. Am näggschden Moijn hann mija Kinna gaa nidd gewuschd, wadd ma machen sollen; sollen ma medd uusen nauen Schbillsachen schbillen, sollen ma d´ Gribbchin medd den villen Figuren òrra d´ Grischbaam medd den scheenen Kerzen unn den fungelnden Gloggen b´drachden. Uff jeeden Fall, edd Grischkinnjin wòòa dòò, mija hann ebbes gried, mija wòòaren gligglich unn s´fridden, unn Mamma unn Pabba hann sich g´fraaid, weil mija soon grooß Frääd hòrren.
